Uniformiteit

Iedereen is gelijk. Dit is een stelling die wordt vertaald naar "gelijke rechten, gelijke plichten". Met die stelling ben ik het wel eens, maar in sommige gevallen wordt de stelling vertaald naar het uiterlijk: iedereen dezelfde kleding aan. Uniformiteit. In sommige landen gaan kinderen in school-uniform naar school, want dan is er geen verschil tussen hen en behandelen ze elkaar gelijkwaardig. Dit is onzin, natuurlijk, want het verschil zit hem niet in de kleding, het verschil zit hem in hun karakters.

Er zijn muziekbandjes die allemaal dezelfde kleding dragen - dat is leuk, want homogeen; dat ziet er leuk uit voor het publiek. Ook politie-agenten hebben allemaal dezelfde uniformen aan en in het leger hebben ze allemaal van hetzelfde laken een pak. Dit is niet omdat het leuk is - want homogeen. Dit is niet omdat het er leuk uitziet voor het publiek. Een uniform, en dus ook uniformiteit, is er alleen maar om de "ik" te doen vergeten en het persoonlijk denken uit te sluiten.

In de jaren dertig van de twintigste eeuw was er een klein groepje mannen, een stuk of twaalf, die tegen elkaar zeiden: "leuk, dan doen we allemaal bruine hemden aan." De meesten van ons weten wel wat daarvan terecht is gekomen. Een groot deel van de wereldbevolking liep achter hen aan: leuk, doen we allemaal bruine hemden aan.

Mensen zijn op zoek naar saamhorigheid en vinden dat binnen collectiviteit. Ze denken dat we allemaal hetzelfde zijn als we er maar hetzelfde uitzien. Een kleine groep binnen die collectiviteit heeft een ideologie, de rest loopt er achteraan omdat ze ergens bij willen horen; en het liefst horen ze bij de grootste-, belangrijkste- of machtigste groep. Hoe groter de groep meelopers, hoe gevaarlijker zo'n ideologie wordt.

Ongeveer driekwart van elke organisatie, groep of stroming bestaat uit meelopers. Dus als iets wordt beslist bij meerderheid, volgens het democratisch principe, dan wordt dit voor driekwart beslist door meelopers die niet eens weten waarover beslist wordt. Een democratische beslissing is vrijwel nooit een beslissing bij meerderheid, omdat slechts een kwart van de meerderheid weet waarover het werkelijk gaat en de rest zegt ja en amen, of kleurt uit gewoonte een hokje rood.

Ergens bijhoren omdat iedereen zegt dat je nu eenmaal ergens bij moet horen, is een verkeerde zet. Collectiviteit danwel uniformiteit is fout. Als weldenkend mens mag je daar niet aan toegeven. Om te beginnen, als niemand toegeeft aan de uniformiteit van het leger, dan zouden er geen oorlogen kunnen worden gevoerd. Uniformiteit/collectiviteit is toestaan dat je jezelf niet meer bent. Je ontkent je eigen ik en je bent onderdeel van een groep; je bent een nummer op een lijst.

Iedereen is uniek en iedereen moet de volledige vrijheid hebben deze uniekheid te kunnen uiten op zijn of haar unieke manier. Ook bij zoiets onbelangrijks als het dragen van dezelfde kleding tijdens het optreden van je muziekbandje. Overal en altijd ben je verplicht tegenover je eigen uniekheid om te zijn wie je werkelijk bent en dat te uiten doormiddel van elke unieke manier die je voorhanden hebt. Dat daar consequenties aan vastzitten, mag duidelijk zijn. Sommige banen kun je niet krijgen, omdat er bijvoorbeeld een kledingvoorschrift aan vastzit. Tja, jammer, dan krijg ik die baan niet. Dat is het verlies van die werknemer, want ik ben natuurlijk wel uniek.

Er zitten ook gevaren aan vast, iemand kan zich natuurlijk uniek uiten doormiddel van moord, doodslag, diefstal, mishandeling, onderdrukking en wat we nog meer kunnen verzinnen. Dat klopt, dat is een gevaar, maar het is aan iedereen zelf om te beslissen wat wel en wat niet juist is. Dat zijn de normen en waarden waarover we het altijd hebben. Normen en waarden vanuit de persoon zelf, niet vanuit een van boven opgelegde wet of religie. Als we willen uitgaan van het principe van volledige vrijheid, dan zijn we ook verplicht om andere mensen aan te spreken op de gevolgen van hun daden. Dat aanspreken doen we dan ook weer op onze eigen unieke manier.

INHOUD