Zelfonderzoek

Als we er vanuit gaan dat het leven dat we leiden een 'droom' is en het bestaan niets anders dan een 'droomstaat', dan ben jij een substantieel onderdeel van die droom. Jij speelt voortdurend de hoofdrol in die droom. Wat er ook gebeurt, wat er ook ervaren wordt, waar het zich ook afspeelt, 'jij' bent er altijd bij.

De Methode.

Om wakker te kunnen worden moet je eerst weten wie er slaapt. Het is belangrijk om inzicht te hebben in wat en wie jij bent om vast te kunnen stellen wat die droom is. Pas wanneer je weet wat iets is, kun je het verwijderen of behouden.

Er zijn verschillende methodes om jouw Zelf te onderzoeken en vrijwel allemaal zijn ze een afgeleide van de methodes van Ramana Maharshi en Nisargadatta Maharaj.

Ramana heeft de 'Wie ben ik?' vraagstelling ontwikkeld en Nisargadatta heeft de 'Ik ben.' meditatie ontwikkeld. Of zij deze methodes zelf hebben verzonnen, doet er niet werkelijk toe, als het werkt dan werkt het. Ik maak gebruik van een samenvoeging van deze twee methodes.

Het komt hier op neer:

Houd je focus zo lang mogelijk gericht op jouw eigen 'ik-zijn'. Dit gebeurt meestal in de vorm van een meditatie. Hierbij ga je zitten en mediteer je op de gedachte 'Ik ben'. Wanneer je merkt dat je gedachten afdwalen dan stel je jezelf de vraag 'Wie ben ik?' en richt je jouw aandacht vervolgens op het antwoord.

Wie Is Die Ik?

Voordat je aan die meditatie of dat focussen kunt beginnen, moet jij ontdekken en er achterkomen wie of wat die 'ik' is, zodat je weet waarop je moet mediteren. Hiervoor zijn, om te beginnen, de volgende vier vragen bruikbaar:

Wie ben ik?
— bij voorbeeld: 'Ik ben Frits'

Wat ben ik?
— 'Ik ben man, schrijver, zoon, broer, vriend, sexy...'

Wie zegt dat?
— 'Ik zeg dat'

Wie is die 'ik' die dat zegt?

Bij deze vierde vraag ervaren we al een probleem, want wie is die 'ik' die dat zegt?

Je bent begonnen met te zeggen dat die 'ik' je naam is, maar is dat werkelijk zo? Stel dat je ouders je een andere naam zouden hebben gegeven, zou je dan ook meteen een andere 'ik' zijn en zou die andere 'ik' andere antwoorden hebben gegeven? Is de 'ik' die ik als 'Frits' ben anders dan wanneer mijn ouders mij 'Peter' zouden hebben genoemd?

Een aantal vragen die je oprecht moet beantwoorden, zijn:

Is die 'ik' mijn naam?
— 'Ben ik Frits of heet ik Frits?'

Is die 'ik' een zoon/dochter?
— 'Ben ik een zoon of is dat een titel voor een relatie?'

Is die 'ik' een broer/zus?
— 'Ben ik een broer of is dat een titel voor een relatie?'

Is die 'ik' een vriend/vriendin?
— 'Ben ik een vriend of is dat een titel voor een relatie?'

Is die 'ik' mijn baan of bezigheden?
— 'Ben ik schrijver of is dat een naam voor wat ik doe?'

Op deze manier kun je heel veel vragen stellen over wat je denkt te zijn en of dit in werkelijkheid ook zo is, en dat is precies wat je moet gaan doen.

Het valt of staat met de oprechte beantwoording van die vragen, je schiet hier niets mee op als jij jezelf voor de gek blijft houden zoals je dat alle voorgaande jaren van je leven hebt gedaan. Iedereen kan zichzelf in de maling nemen en iedereen neemt zichzelf over het algemeen ook in de maling.

De vraag is of jij daar nu mee wilt stoppen?

De Theorie.

Je bent niet je naam. Je naam is een woord, een klank, dat verwijst naar het lichaam dat we voor 'jou' aanzien. Je bent ook niet de relaties die je hebt, niet het werk dat je uitvoert, je bent zelfs niet het geslacht dat vermeld staat in je paspoort, want ook dat is een woord dat ergens naar verwijst en is niet de kern van jouw 'ik zijn'.

Wanneer je alles heel serieus langs de meetlat legt, kun je niet anders dan tot de conclusie komen dat je niet bent wat je genoemd wordt en niet bent wat je doet. Als je alle namen en verwijzingen wegstreept, kun je uiteindelijk alleen maar tot de conclusie komen dat je bestaat. Het enige dat je zeker weet en over jezelf kunt zeggen, is:

Ik ben!

Je kunt niet verwoorden wat je bent, anders dan dat je schijnbaar 'dit hier nu' bent. Elke label die je er aanhangt is niet wat jij bent, omdat jij alleen maar bent en al het andere slechts verwijzingen zijn naar wat we denken of spelen dat we zijn.

Wanneer je zelf gelooft dat je iets anders bent dan dit — wat dat ook mag zijn — dat schijnbaar hier nu is — waar dat ook mag zijn, of je omgeving overtuigt je ervan dat je iets anders bent dan dit hier nu, stel jezelf dan de vraag:

Wat is 'dit' dat 'hier nu' is?

Je zult merken dat je kunt verwoorden wat je niet bent, je naam, je werk, je relaties, maar over wat je wel bent kun je alleen zeggen dat het schijnbaar 'dit' is dat zich schijnbaar 'nu hier' bevindt.

Altijd Perfect.

Een belangrijke gedachte om mee te nemen, is dat je altijd 'dit' bent geweest dat 'schijnbaar hier is'. Je hele leven is je geleerd dat je iets moet worden — dat je iets moet doen en iets moet bereiken om uiteindelijk iets te worden dat schijnbaar de bedoeling is — terwijl je 'dit' altijd al bent geweest vanaf je geboorte en dat je nooit ergens anders zult zijn dan 'hier nu'.

Je hoeft niets te worden of te bereiken, je bent, net als iedereen, altijd perfect als 'dit hier nu'.

De Meditatie.

Het enige dat je zeker kunt weten is dat je bestaat, dat is het 'Ik ben!' gevoel waarop je kunt mediteren. Simpelweg 'Ik ben!' en niets anders. Wanneer je merkt dat je gedachten tijdens het mediteren afdwalen, stel jezelf dan de vraag 'Wat ben ik?' of 'Wat is dit dat ik denk te zijn?' en geef jezelf het antwoord 'Ik ben dit hier nu', en richt je aandacht opnieuw op het 'Ik ben!' gevoel dat overblijft.

'Mediteren' is binnen deze context een groot en meestal verkeerd begrepen woord, omdat moderne spiritualiteit, New Age, Zen en Boeddhisme het tot iets magisch hebben gemaakt. Met 'mediteren' bedoel ik simpelweg dat je ergens gaat zitten waar je niet gestoord wordt en je alle vrijheid hebt om al je aandacht te focussen op 'Ik ben!' Vervolgens ervaar je, zonder het onder woorden te brengen, wat dat werkelijk betekent.

'Ik ben!' is een krachtige gedachte, omdat de zin eindigt op het moment dat wij gewend zijn er van alles aan vast te plakken waarmee we ons ego bevestigen. Zodra we de zin stoppen na 'Ik ben!' raakt het ego in paniek, en dat is precies wat dient te gebeuren.

De Tijd.

Tijd is niet een begrenzing, het is een gereedschap, een hulpmiddel. Tijd is uiteindelijk een niet bestaand iets, dus haast je niet. Jij bent de enige die weet wanneer je klaar bent voor de volgende stap.

Wanneer je na een paar weken, een paar maanden, een jaar, een paar jaar of langer, merkt dat je gedachten niet meer afdwalen en je ook in het dagelijkse leven vaker inziet dat je alleen maar 'bent', alleen maar 'bestaat', en niet je naam, je titel of je relatie bent, dan kun je beginnen aan Autolyse.